Szybka realizacja zamówień, paczka dostarczona następnego dnia, możliwość darmowego zwrotu, lody i mrożonki w automatach pocztowych – to standardy współczesnej logistyki. Konsument odbierający towar zakupiony przez Internet rzadko zdaje sobie sprawę z drogi, jaką musiał pokonać produkt zanim trafił w jego ręce, a oczekiwania rosną. Kluczową rolę w tej układance zajmuje centrum logistyczne.
Centrum logistyczne, czyli właściwie co? W poniższym wpisie postaramy się odpowiedzieć na to pytanie. Poznasz też funkcje i rodzaje centrów logistycznych – zapraszamy do lektury.
Definicja centrum logistycznego
Centrum Logistyczne jest to wysoce wyspecjalizowana struktura organizacyjna, która funkcjonuje na określonym obszarze, zrzeszając podmioty pełniące konkretne role w łańcuchu dostaw – jego infrastruktura pozwala na swobodne wykonywanie wszelkich czynności związanych z transportem, logistyką, magazynowaniem i dystrybucją towarów, zarówno w tranzycie krajowym, jak i międzynarodowym. Czynności te są realizowane przez różnych operatorów na zasadach komercyjnych i na zasadzie wolnej konkurencji.
Centrum Logistyczne musi być wyposażone we wszelkie urządzenia do wykonywania wspomnianych operacji. Aby zachęcić do transportu intermodalnego do obsługi towarów, Centrum Logistyczne powinno być obsługiwane przez wiele rodzajów transportu (drogowy, kolejowy, morski, śródlądowy, lotniczy) i najlepiej znajdować się blisko najważniejszych arterii komunikacyjnych.
Zobacz też: Jak zostać logistykiem
Największe europejskie centra logistyczne
Wysoka powtarzalność operacji, ścisła współpraca oraz rozbudowana i nowoczesna infrastruktura, przekładają na sukces w branży TSL. Zobaczcie, jak to robią w Hiszpanii, Niemczech i we Włoszech. Największe centra logistyczne w Europie – przykłady:
- Interporto Quadrante Europa, Werona, Włochy – powierzchnia 250 ha. Włoski model zakłada tworzenie centrów logistycznych w sąsiedztwie terminali konternerowych przy jedoczesnym dostępie do dróg kołowych, kolejowych oraz lotniczych.
- Güterverkehrszentrum Bremen, Brema, Niemcy – powierzchnia 472 ha. Niemieckie centra logistyczne mogą korzystać z rozbudowanej infrastruktury kolejowej, a poszczególne obiekty ściśle ze sobą współpracują.
- La Plataforma logística de Zaragoza, Saragossa, Hiszpania – 1 200 ha. W Hiszpanii dominuje transport kołowy, a inicjatywy logistyczne są zakładane przede wszystkim lokalnie.
Centra logistyczne w Polsce
Największe centra logistyczne w Polsce to głównie przedstawicielstwa globalnych sieci, takich jak Panattoni Europe, którego projekty w Polsce przekroczyły 9 milionów m2 powierzchni logistycznych, Prologis (2,1 milionów m2) czy Raben (0,52 miliona m2). Z typowo rodzimych firm na uwagę zasługują: Wielkopolskie Centrum Logistyczne, Pomorskie Centrum Logistyczne w Gdańsku (4,6 miliona m2) oraz Śląskie Centrum Logistyki S.A.
Pierwsze centra logistyczne zaczęły powstawać w Polsce w latach ’90 – ze względu na usytuowanie na głównych szlakach komunikacyjnych w Europie Środkowej, ale prawdziwą ekspansję odnotowały po wejściu Polski do Unii Europejskiej, z uwagi na relatywnie niskie koszty powierzchni oraz siły roboczej. Dzięki temu Polska stała się krajem tranzytowym i najlepiej rozwiniętym rynkiem powierzchni magazynowym w krajach Europy Środkowo Wschodniej.
Centrum logistyczne – funkcje
Funkcje centrum logistycznego to szereg kryteriów, na podstawie których możemy scharakteryzować konkretny obiekt, wyróżniamy:
- funkcja logistyczna – operacje skupione wokół transportu ładunków z punktu A do punktu B, magazynowania towarów oraz zarządzania zapasami,
- funkcje wspierające – operacje skupione wokół promocji, obsługi celnej, spedycji oraz obrotu opakowaniami i jednostkami transportowymi,
- funkcje pozostałe – związane z obsługą floty wózków widłowych, wszelkiego typu naprawami, sprzedażą paliwa, zapleczem gastronomiczno-hotelarskim czy też obsługą księgową.
Rodzaje centrów logistycznych
Centra logistyczne klasyfikuje się na podstawie przeróżnych kryteriów, ale najbardziej popularny jest podział z uwagi na ich przeznaczenie w systemie gospodarczym:
- centra logistyczne do obsługi publicznej infrastruktury,
- centra logistyczne wykorzystywane na potrzeby własne podmiotów gospodarczych,
- centra logistyczne świadczące usługi różnym podmiotom (operatorzy logistyczni),
oraz ze względu na zakres działania:
- międzynarodowe – charakteryzujące się rozbudowaną strukturą organizacyjną i zasięgiem działania nawet do 1 000 kilometrów,
- regionalne – działają na ograniczonym obszarze, do 100 kilometrów,
- lokalne – znajdują się zazwyczaj na końcu łańcucha dostaw.
Inne kryteria, na podstawie których można dokonać podziału centrów logistycznych to lokalizacja, użytkownicy, klasa, przeznaczenie czy funkcja, o której pisaliśmy w poprzednim akapicie.
W latach 90 XX wieku powstało kilka europejskich koncepcji centrów logistycznych: brytyjska, francuska, niemiecka, włoska, holenderska czy też duńska.
Centrum logistyczne, a magazyn – różnice
W największym uproszczeniu, nadrzędną funkcją magazynu jest bezpieczne przechowywania zapasów oraz efektywna ich dystrybucja. Centrum logistyczne zawiera w swoim zakresie szereg dodatkowych, wyżej opisywanych, usług i jest ukierunkowane na szybszą rotację.
W centrum logistycznym zachodzi znacznie więcej złożonych operacji, takich jak:
- odbiór i zarządzanie zapasami,
- generowanie list kompletacji i kompletacja produktów,
- kompletowanie i składanie przedmiotów,
- etykietowanie przesyłek,
- zarządzanie zwrotami,
- obsługa celna,
- spedycja,
- przeładunek,
- transport FTL i LTL
- transport intermodalny i multimodalny.
Nowoczesne centrum logistyczne – na jakie rozwiązania postawić?
Nowoczesne centrum logistyczne są zorganizowane w sposób gwarantujący maksymalną efektywność operacyjną. Dzięki zastosowaniu rozwiązań logistyki 4.0. – Internetu Rzeczy, automatyzacji i robotyki oraz analizy danych i efektywności energetycznej – zapewnią najwyższy poziom obsługi klienta, wysoki przepływ materiałów oraz informacji.
Przykładem takiego rozwiązania może być automatyczny system załadunku i rozładunku samochodów ciężarowych Q-Loader czy też wózki systemowe:
- Q-Loader – system klasy ATLS pozwalający zredukować czas przeładunku do 6 minut. Poniżej prezentacja wideo:
- wózki systemowe VNA – elastyczne rozwiązania umożliwiające automatyzację poszczególnych czynności podczas składowania i kompletacji towarów. Zobacz wideo:
Cyfryzacja i najnowsza technologia to sprawdzony sposób na budowanie przewagi konkurencyjnej – kluczem do sukcesu wydaje się być elastyczność i szybka zdolność reakcji na zmieniające się warunki rynkowe.