Podział na strefy magazynowe to jeden z kluczowych punktów podczas projektowania obiektów logistycznych. Organizacja przestrzeni znacznie upraszcza przepływ materiałów i pozwala optymalizować procesy realizowane w obiekcie magazynowym. Podział hali na strefy zwiększa wydajność poszczególnych operacji, produktywność personelu oraz poziom bezpieczeństwa – w perspektywie czasu owocuje dużymi oszczędnościami.
W tym artykule przedstawimy na jakie strefy dzieli się magazyn, a także opiszemy każdą z nich. Dowiecie się, jakie procesy są realizowane w każdym z opisywanych obszarów funkcjonalnych – zapraszamy do lektury!
Podział magazynu na strefy – założenia projektowe
Rozplanowanie stref w magazynie powinno mieć miejsce na etapie projektowania obiektu. Wczesne rozpoczęcie prac nad rozmieszczeniem stref, umożliwi ich dowolną modyfikację i wyeliminuje problemy logistyczne wynikające z ograniczeń konstrukcji magazynu.
Aby firma dotrzymywała wyznaczonych terminów, magazyn musi być właściwie zorganizowany, podział strefowy jest w tym wypadku kluczowy. Klasyczny podział magazynu na strefy zakłada podział na; strefę załadunku i rozładunku, strefę przyjęcia towaru, strefę składowania, strefę kompletacji zamówień i strefę wysyłek.
Podczas projektowania przeprowadza się szczegółową analizę procesów magazynowych. Dzięki niej uzyskamy informacje ile osób, i z jakimi kwalifikacjami, jest wymaganych do pracy w określonej strefie. Zatrudnienie pracowników na podstawie uzyskanych informacji skróci proces wdrożeniowy i przyspieszy pracę całego obiektu.
Sprawdź koniecznie: Podział magazynu na strefy, a wózki widłowe
Strefa załadunku i rozładunku
Każdego dnia do magazynu przyjeżdżają ciężarówki czekające na rozładunek lub załadunek towaru. W tej strefie nieustannie panuje rotacja, operatorzy wózków widłowych mają za zadanie transport ładunku na paletach do naczep lub do strefy przyjęć.
Strefa załadunku i rozładunku może znajdować się wewnątrz lub na zewnątrz magazynu. Zazwyczaj w strefie znajdującej się wewnątrz obiektu, wybudowane są doki załadunkowe umożliwiające kierowcom pojazdów ciężarowych bezpośredni wjazd na halę.
W większych przedsiębiorstwach, dla uporządkowania procesu przepływu ładunków, projektuje się dwie oddzielne strefy – jedną odpowiedzialną za załadunek, a drugą odpowiedzialną za rozładunek.
W strefie załadunku i rozładunku odbywają się trzy główne procesy magazynowe, są to: zabezpieczanie towaru przed załadunkiem, rozładunek, załadunek i przydzielanie operatorom zadań. Do przydzielania zadań w małym magazynie może zostać oddelegowany pracownik, w przypadku firm o dużej rotacji towarów często implementuje się system informatyczny, który na podstawie ilości palet i potencjalnego czasu załadunku/rozładunku przydziela operatorom zadania.
Strefa przyjęcia towaru
Tuż po rozładunku, towar jest transportowany do strefy przyjęć. Jak nazwa wskazuje, w tej strefie przyjmowane są wszystkie ładunki docierające do magazynu. Personel zatrudniony do pracy w strefie przyjęcia towaru ma za zadanie potwierdzić kompletność i jakość przyjmowanego towaru, a także przydzielić mu miejsce w strefie składowania. Projektując strefę przyjęć należy wyznaczyć jej stosunkowo duży obszar. Niekiedy przyjmowany towar musi zostać rozładowany z palety i zdekompletowany, dlatego ważne jest zaprojektowanie wolnej przestrzeni w tej strefie.
Procesy magazynowe w strefie przyjęcia towaru to przyjmowanie ładunków, kontrola jakościowa i ilościowa, a także przydzielanie ładunków do miejsc w strefie składowania. Podobnie jak w przypadku poprzedniej strefy, istnieje możliwość implementacji systemu informatycznego, który w tym przypadku odpowiadałby za przydzielanie towarów do gniazd regałowych w strefie magazynowania.
Strefa składowania
Po pozytywnej weryfikacji towar transportowany jest do strefy składowania, w której spędzi najwięcej czasu. W zależności od charakterystyki przechowywanego towaru i wymiarów tej strefy, dobierany jest odpowiedni system składowania. Najpopularniejszym rozwiązaniem są regały paletowe, które można zaprojektować w dowolnych wymiarach. Poza klasycznymi regałami paletowymi istnieją systemy regałowe dzięki którym można jeszcze bardziej zoptymalizować magazyn, takie jak regały wjezdne, przesuwne czy satelitarne. Jeżeli towaru z paletami jest mało i nie jest on ciężki, można pomyśleć nad składowaniem go na posadzce. Towary które nie są na paletach mogą być magazynowane na regałach półkowych.
Już na etapie projektowania magazynu warto zastanowić się nad dobraniem odpowiednich wózków widłowych. W strefach składowania najpopularniejsze są wózki wysokiego składowania, wózki czołowe i elektryczne wózki paletowe. W powyżej opisywanej strefie ma miejsce proces składowania i proces transportu towaru.
Strefa kompletacji zamówień
Strefa kompletacji nie występuje w każdym magazynie. Projektuje się ją w momencie, kiedy towar musi zostać wydany z magazynu w innej formie, niż do niego trafił. Bardzo często strefa kompletacji jest połączona ze strefą magazynowania.
Z procesem kompletacji spotykamy się w magazynach firm, których głównym kanałem sprzedaży jest Internet. Powszechnie używanymi wózkami w tej strefie są wózki do kompletacji zamówień. Wraz z nimi bardzo często używa się systemu informatycznego, który automatycznie przydziela pracownikom zadania kompletacyjne. Jeżeli zamówienie do skompletowania jest małe, urządzenie z oprogramowaniem poświęconym kompletacji może przypisywać pracownikom więcej niż jedno zadanie.
Strefa wysyłek
Do strefy wysyłek trafiają skompletowane zamówienia. Podobnie jak w przypadku strefy kompletacji zamówień, ta strefa również nie jest projektowana we wszystkich obiektach magazynowych. W magazynach, z których nie wychodzą skompletowane zamówienia w formie paczek kurierskich lub pocztowych, a składowany towar trafia do ciężarówek, wystarczy implementacja strefy załadunku.
W strefie wysyłek skompletowane produkty są gromadzone, zabezpieczane, pakowane i przekazywane przewoźnikowi. Procesy zachodzące w strefie wysyłek to proces pakowania i proces wysyłki.
Strefa wysyłek pełni funkcję zbliżoną do strefy załadunku i rozładunku, dlatego można je zaprojektować blisko siebie, lub częściowo połączyć je ze sobą. Ze względu na podobieństwo procesów zachodzących w tych strefach, pracownicy nie będą wzajemnie zakłócać swojej pracy, a powierzchnia obiektu zostanie zaoszczędzona.