Jednym z najbardziej krytycznych problemów, z jakim borykają się menedżerowie przedsiębiorstw, jest optymalizacja przechowywania w magazynie. Niewłaściwe zaplanowanie procesu magazynowania może mieć kosztowne konsekwencje, takie jak zablokowanie przepływów, utrata zapasów czy niska wydajność. I chociaż przeprowadzka do większego obiektu może być stosunkowo szybkim i pozornie dobrym rozwiązaniem, dla większości nie jest to praktyczny wybór.
Z tego przewodnika dowiesz się, czym jest magazynowanie, uzyskasz informacje, które pomogą Ci optymalizować ten proces, poznasz jego poszczególne fazy oraz systemy, sprawdzisz też co wpływa na koszty w obiekcie logistycznym.
Co to jest magazynowanie?
Magazynowanie jest to główny proces operacyjny realizowany w magazynie. Obejmuje szereg operacji zachodzących w obiekcie, związanych z ruchem towarów i śledzeniem zapasów. O skuteczności magazynowania decydują trzy podstawowe czynniki, które należy wziąć pod uwagę przy jego planowaniu:
- ilość zapasów, jaką należy przechowywać dla każdej jednostki SKU.
- czas uzupełnienia dla każdego SKU.
- ustalenie, w którym miejscu w magazynie należy przechowywać daną SKU.
Dwa pierwsze czynniki to elementy kontroli zapasów, trzeci natomiast jest związany z wydajnością dostępu do towarów i odnosi się do zasobów zużywanych przez czynności odkładania i komisjonowania. Dobrze rozlokowany magazyn daje przewagę biznesową, dlatego firmy muszą dążyć do ciągłego doskonalenia i wprowadzać zmiany, wykorzystując dostępną technologię w tym obszarze. Na przykład, wprowadzenie WMS ułatwi tworzenie lepszej strategii odkładania i kompletacji w magazynie, co z kolei pomoże skrócić czas wysyłki o ponad połowę. Wdrożenie wózków systemowych VNA pomoże poprawić efektywność procesu przechowywania produktów, a także skrócić czas kompletacji.
Fazy procesu magazynowania
Proces magazynowania, w celu efektywnego zarządzania obiektem, jest zazwyczaj podzielony na cztery fazy:
Faza 1 – Przyjęcie towaru
Odbiór może rozpocząć się od wcześniejszego powiadomienia o przybyciu towaru. Umożliwia to magazynowi planowanie przyjęcia i rozładunku w celu efektywnej koordynacji z innymi działaniami. Towary należy sprawdzić zarówno pod względem formalnym, ilościowym oraz jakościowym i przygotować je do odłożenia na regały.
Faza 2 – Składowanie towaru
Składowanie to czynność mająca na celu zapewnienie ochrony towarom, właściwych warunków ich przechowywania np. magazyn chłodniczy lub mroźnia oraz ich kondycjonowania. Składowane produkty mają przypisaną lokalizację. Te lokalizacje określą, jak szybko i z użyciem jakich zasobów towary można później odszukać. Gdy produkt jest odkładany, miejsce przechowywania powinno zostać odnotowane, a informacje o produkcie i miejscu jego przechowywania umieszczone w księgach. Obecnie coraz więcej obiektów korzysta z systemów informatycznych do zbierania danych, a do zapisywania wyników w systemie używa się komputerów przenośnych lub skanerów. Nie trzeba nikogo przekonywać, że przyspiesza to operacje, redukując znacznie ryzyko błędów.
Faza 3 – Kompletacja
Istnieją różne zasady kompletacji, które określają, ile zamówień należy pogrupować w celu zebrania razem:
- Kompletacja na zamówienie. Osoba kompletująca przemieszcza się po magazynie w celu pobrania wszystkich SKU dla jednego zamówienia.
- Pobieranie partii. Picker realizuje jednocześnie kilka zamówień. Celem stosowania tej zasady jest skrócenie czasu przemieszczania się osoby kompletującej, ponieważ umożliwia pobieranie większej liczby produktów podczas tej samej trasy.
- Pobieranie ze stref. Metoda ta polega na podzieleniu obszaru kompletacji na kilka stref, z których każda jest przypisana do grupy pickerów. Pobieranie strefowe ma również na celu skrócenie czasu pracy osoby kompletującej, ponieważ ogranicza liczbę adresów kompletacji, które osoba ta powinna odwiedzić.
- Pobieranie falowe. Ta zasada jest stosowana, gdy istnieje harmonogram wysyłki. Wszystkie zamówienia zawarte w tej samej przesyłce zostaną przygotowane wspólnie. Zlecenia kompletacyjne są wydawane jednocześnie w kilku strefach magazynu, przy czym należy dostosować wielkość partii do dostępnego czasu kompletacji. Następna fala nie rozpocznie się, dopóki aktualna fala nie zostanie zakończona.
Faza 4 – Wydanie towaru
Wysyłka to końcowa faza procesu magazynowania i początek podróży towaru z magazynu do klienta. Wysyłka jest uważana za udaną, gdy właściwe zamówienie zostanie posortowane, spakowane, załadowane, wysłane do właściwego klienta, przetransportowane odpowiednim środkiem transportu oraz dostarczone bez uszkodzeń na czas.
Niebagatelną rolę w przebiegu procesu magazynowego odgrywa koordynacja transportu zewnętrznego i wewnętrznego, który łączy kolejne fazy procesu magazynowego.
Jaki system magazynowania wybrać?
Systemy magazynowania składają się z różnych elementów. W połączeniu komponenty te tworzą pewien układ technologiczno-operacyjny, który jest trwały, zorganizowany i wytrzymały. Można je dostosować do specyficznych potrzeb niemal każdej firmy lub obiektu logistycznego. Wybór odpowiedniego systemu magazynowania zapewnia maksymalizację przestrzeni przy jednoczesnej poprawie wydajności.
Właściwa metoda przechowywania zależy od wielkości obiektu, asortymentu produktów i sposobu zarządzania magazynem. Oto niektóre z powszechnie stosowanych obecnie rodzajów regałów do przechowywania w magazynach:
- Regały paletowe
- Regały półkowe
- Antresole
- Regały wspornikowe
- Regały przepływowe do palet lub kartonów
Magazyny mogą wykorzystywać jeden lub kombinację różnych typów regałów magazynowych. W zależności od wydajności systemu, magazyny mogą znacznie usprawnić procesy realizacji zamówień i kompletacji. Zorganizowany system przechowywania jest również kluczem do promowania bezpieczniejszego środowiska pracy. Pomaga uniknąć potencjalnych zagrożeń, które mogą stanowić zagrożenie dla pracowników magazynu podczas obsługi ciężkich maszyn i poruszania się po magazynie.
Rzędowy system magazynowania
Regał paletowy rzędowy to najpopularniejszy i wszechstronny system regałów paletowych. Zapewnia efektywne wykorzystanie przestrzeni i natychmiastowy dostęp do każdego składowanego ładunku przy użyciu dowolnego typu wózka widłowego. Ten typ regału jest dostępny z odpornej na zanieczyszczenia, łatwej do czyszczenia stali konstrukcyjnej. Regały o podwójnej głębokości są tworzone przez umieszczenie jednego rzędu regałów rzędowych za drugim. Jest to najtańszy sposób zagęszczenia składowania nawet o 40%.
Blokowy system magazynowania
Ta metoda jest odpowiednia dla magazynów o stosunkowo niskiej wysokości. W układaniu blokowym przedmioty są pakowane w ładunki jednostkowe i układane na podłodze w stosy, do maksymalnej bezpiecznej wysokości. W większości przypadków w ten sposób przechowywane są produkty, takie jak pralki, lodówki, konserwy i butelki.
Gdy do składowania blokowego zastosujemy regały, powstanie tzw. akumulacyjny system magazynowania. Regały stosowane do systemu akumulacyjnego to:
Każdy z tych systemów ma swoje wady i zalety, nie każdy spełni swoje funkcje we wszystkich magazynach, dlatego aby dowiedzieć się więcej o systemach magazynowania lub przekonać się, jakie korzyści dany system może przynieść w Twoim magazynie, skontaktuj się z ekspertami z WDX.
Koszty magazynowania – podstawowe informacje
Firmy handlowe i produkcyjne zazwyczaj posiadają magazyn. Przechowywane są tam surowce, materiały, półprodukty, części zamienne i wyroby gotowe. Przechowywanie tych towarów generuje koszty, których całość określa się jako koszty utrzymania magazynu lub koszty magazynowania, które z kolei stanowią dużą część kosztów logistycznych.
Rozróżnia się dwa rodzaje kosztów utrzymania magazynu: z jednej strony koszty bezpośrednio związane z magazynem, a z drugiej koszty odsetek od kapitału zamrożonego w zapasach. Zyski z odsetek są tutaj tracone i tym samym nie przyczyniają się do wzrostu kapitału. Takie koszty nazywane są kosztami alternatywnymi.
Przy wielu zmiennych wpływających na decyzje biznesowe, takich jak planowanie wielkości partii lub wdrażanie koncepcji, takich jak produkcja just-in-time, koszty utrzymania magazynu są bardzo ważne z punktu widzenia sukcesu ekonomicznego. Najkorzystniejszy jest optymalny stan magazynowy, ponieważ, jeśli zapas jest zbyt mały, maszyny i personel nie są w pełni wykorzystywane, a zbyt duży zapas powoduje wyższe, niepotrzebne koszty. Przyjmuje się, że w przemyśle utrzymanie magazynów kosztuje średnio około 50% kosztów logistycznych. Z kolei w handlu hurtowym i detalicznym udział ten jest znacznie wyższy — od 60 do 80% kosztów całkowitych. Koszty utrzymania magazynu odgrywają szczególnie ważną rolę w firmach intensywnie magazynujących. Do takich firm zalicza się wszystkie te, które mają bardzo wysoki udział kosztów utrzymania magazynu w kosztach ogółem lub znaczny udział zapasów w aktywach ogółem.
Aby wyliczyć koszt magazynowania, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:
- koszt gruntu i obiektu – ten koszt zależy od tego, czy obiekt został zakupiony czy wynajęty. Oblicza się go na podstawie stawki czynszu za metr kwadratowy z uwzględnieniem zaliczek, ewentualnego pośrednictwa oraz kaucji.
- koszt siły roboczej/pracy – koszty kadry pracowniczej zarówno wykwalifikowanej i niewykwalifikowanej, obejmującej personel operacyjny wewnętrzny i kontraktowy, kadrę kierowniczą itp. Kalkulacje powinny uwzględniać miesięczne wynagrodzenie, koszty szkolenia, premii itp.
- wydatki kapitałowe – to wszelkie koszty obejmujące sprzęt do obsługi towarów, takie jak regały, palety, sprzęt biurowy. W koszty te należy również wliczyć żywotność sprzętu, czy roczny koszt jego utrzymania i serwisu.
- koszty operacyjne – zmienne ale powtarzalne okresowo, obejmują koszty energii elektrycznej i paliwa, koszty komunikacji, koszty materiałów biurowych i eksploatacyjnych oraz inne wydatki poboczne.
Magazynowanie towarów – różnice
Istnieje wiele różnych typów magazynów, pełniących wiele usług i funkcji. W przypadku działalności produkcyjnej magazynowanie jest wymagane w celu utrzymania wystarczającego zapasu materiałów, aby proces produkcyjny przebiegał w sposób ciągły. Magazyny wspomagające produkcję nazywamy magazynami przy-produkcyjnymi.
W przypadku dystrybucji wyrobów gotowych wymagane jest magazynowanie, aby wszyscy uczestnicy kanału dystrybucji mogli być zaopatrzeni na czas w towary służące do zaspokojenia popytu rynkowego. Tego typu magazyny nazywane są magazynami wsparcia dystrybucji.
Wyróżniamy następujące typy magazynów, mające wpływ na magazynowanie towarów:
- magazyny statyczne – wyposażone w stałe regały i konstrukcje o różnej wielkości. Są przeznaczone do prostego przechowywania niewielkiej ilości mało zróżnicowanych materiałów lub produktów.
- magazyny dynamiczne – o większej kubaturze i wysokim poziomie wykorzystania przestrzeni.
- magazyny półautomatyczne – wyposażone w urządzenia zautomatyzowane, takie jak przenośniki, windy, regały mobilne, wózki wysokiego składowania, skanery itp.
- magazyny automatyczne – wyposażone w systemy w pełni zautomatyzowane, takie jak układnice czy wózki samojezdne AGV.
Na czym polega magazynowanie – podsumowanie
Magazynowanie i wszystko, co się z nim wiąże, jest częścią dziedziny zwanej logistyką. Logistyka obejmuje zaopatrzenie, zarządzanie zapasami i dystrybucję.
Prowadzenie magazynu i systemu magazynowania jest ważne dla każdej firmy, ponieważ logistyka magazynowa jest częścią łańcucha dostaw. Ten istotny segment systemu zarządzania logistyką zapewnia nie tylko magazynowanie wyrobów gotowych, ale także pakowanie i wysyłkę zamówień. Kontrolowane magazynowanie wpływa na stany magazynowe, gwarantując terminowe dostawy zamówień.
Podsumowując, magazynowanie, jako istotny element łańcucha dostaw, polega na przechowywaniu towarów w warunkach, które gwarantują utrzymanie ich jakości oraz na zapewnieniu ich dostępności w oczekiwanym przez odbiorcę czasie.