Co to jest magazyn?

Magazyn to obiekt logistyczny, który odpowiada przede wszystkim za bezpieczne przechowywanie produktów. Rok 2020 jest czasem dużych wyzwań, również w branży logistycznej. Rozwój rynku e-commerce sprawia, że na szeroką skalę realizowane są nowe inwestycje magazynowe.

Przygotowaliśmy dla was przewodnik, z którego dowiecie się co to jest magazyn, jaką pełni rolę w łańcuchu dostaw oraz jakie są rodzaje obiektów we współczesnej logistyce wewnętrznej. W poniższym artykule przeczytacie również na co zwrócić uwagę projektując halę magazynową, dlaczego podział na strefy jest tak istotny oraz zadbać o bezpieczeństwo w procesie składowania towarów. Zapraszamy do lektury.

Co to jest magazyn?

Magazyn jest to jednostka organizacyjna, gdzie przechowywane są zasoby, które czasowo zostały wyłączone z przepływu w łańcuchu dostaw. Aby tę definicję doprecyzować, warto zaznaczyć, że terminem tym nie określa się wyłącznie zamkniętej przestrzeni wypełnionej produktami przechowywanymi na regałach paletowych. Magazyn to także plac składowy, teren zabudowany wiatą czy wreszcie silos bądź też zbiornik na różnego typu ciecze.

Maksymalnie upraszczając, jest to miejsce przechowywania rozmaitych produktów. Magazyn może pełnić zróżnicowane funkcje, posiadać konkretnie wyznaczone strefy i być wyposażony w specjalistyczny sprzęt obsługiwany przez zespół wyszkolonych specjalistów. Bardzo często punktem wyjścia jest to rodzaj magazynowanego produktu.

Funkcja magazynu w łańcuchu dostaw

Magazyn to jeden z kluczowych elementów w łańcuchu dostaw. Aby uświadomić sobie jak istotne jest magazynowanie w złożonych procesach transportowych i logistycznych, warto omówić kilka jego podstawowych funkcji, a należy do nich:

• zabezpieczenie towarów przed czynnikami zewnętrznymi, atmosferycznymi czy kradzieżą,
• gwarancja ciągłości dostaw bez względu na porę dnia czy porę roku,
• redukcja kosztów dostawy do konkretnego odbiorcy poprzez kompletację i dystrybucję w ściśle określonym terminie,
• konfekcjonowanie asortymentu,
• przeładunek, czyli cross – docking.

Podstawową funkcją magazynu jest zapewnienie takich warunków dla przechowywanych produktów, by mogły one opuścić obiekt w takim samym stanie, w jakim do niego weszły. Proces logistyczny to zespół działań, gdzie magazynowanie stanowi obok produkcji, transportu i zaopatrzenia element złożonego układu.

Rodzaje magazynów

Kryteria, dzięki którym w prosty i przejrzysty sposób dokonuje się klasyfikacji magazynów na rodzaje to przede wszystkim:

• Wyznaczone miejsce w procesie logistycznym. Magazyny, które określamy na podstawie miejsca w procesie logistycznym to nic innego, jak wydzielone obszary łańcucha dostaw, gdzie możemy wyróżnić następujące rodzaje magazynów: przy-produkcyjny, dystrybucyjny czy też przeładunkowy.
• Podobnie wygląda podział magazynów ze względu na pełnione funkcje, z tą jednak różnicą, że w tym wypadku większa uwaga skupia się na charakterze samego produktu. Wyodrębnić tu zatem można magazyny: surowcowe, materiałowe, wyrobów gotowych, materiałów zamiennych czy też magazyn odpadów.
• Na początku niniejszego tekstu wspomnieliśmy, że magazyn to nie zawsze zamknięta przestrzeń. Równie często jest to otwarty teren z wydzielonymi strefami lub zabudowany jednostronnie niewielkim zadaszeniem. Magazyn otwarty, półotwarty, zamknięty czy specjalistyczny to klasyfikacja ze względu na typ przestrzeni.
• Jeśli mamy do czynienia z magazynem zamkniętym pojawia się inny typ podziału: uwzględniając cechy konstrukcyjne budynku. Taka klasyfikacja to nic innego jak magazyn niski, średni lub obiekt wysokiego składowania.
• Lokalizacja jest jedną z nadrzędnych cech, które określają charakter danego obiektu. To właśnie z uwagi na nią możemy spotkać się z podziałem na magazyn centralny, lokalny czy zakładowy.
• Niezmechanizowany, zmechanizowany czy wreszcie zautomatyzowany to rodzaje magazynów, które podlegają podziałowi ze względu na stopień mechanizacji.

Bez względu na to z jakim rodzajem magazynu mamy do czynienia, każdy obiekt zaprojektowany jest według określonego schematu. Szereg czynności i operacji, które są w nim wykonywane wymusza niejako konieczność wydzielenia specjalnych stref.

Podział magazynu na strefy

Oczywiście o tym, w jakie strefy obiekt zostanie podzielony decydują również: specyfikacja składowanych produktów, zasoby personalne, możliwości wyposażenia hali w automatyczne systemy intralogistyczne czy też rotacja składowanych produktów. Bez względu na to, jak wiele aspektów będzie występowało, warto przestrzeń magazynową odpowiednio zaprojektować, ponieważ pozwoli to na bezpieczne działanie, ale też znacznie skróci czas obsługi zamówień.

Podstawowe strefy, na które dzielimy współczesne magazyny:

• strefa załadunku i rozładunku – znajduje się tuż obok doków przeładunkowych, najczęściej nie rozdziela się jej na dwie osobne strefy, jednak można spotkać magazyn z oddzielnym obszarem załadunku i rozładunku. Poniżej znajdziecie wideo prezentujące rozwiązanie, które umożliwia pełną automatyzację tej strefy,

https://www.youtube.com/watch?v=ckZAXg9hx-E

 

• strefa przyjęcia towaru – najczęściej jest to przestrzeń, w której dokonuje się kontroli jakości otrzymanego produktu,
• strefa składowania – miejsce najczęściej wyposażone w regały półkowe lub paletowe, przeznaczone do bezpiecznego przechowywania produktów
• strefa kompletacji – w odróżnieniu od powyższych stref nie jest standardem we wszystkich magazynach. Jest to obszar, w którem realizowane jest kompletowanie zamówień.

Hala magazynowa – jaki rozwiązanie wybrać?

Projektując halę magazynową należy uwzględnić wiele istotnych parametrów. Zazwyczaj kluczowym czynnikiem jest rodzaj asortymentu. Przygotowując się do budowy magazynu należy odpowiedzieć sobie na kluczowe pytanie: jak wiele mamy czasu i pieniędzy? Uzyskanie pozwolenia na budowę, przygotowanie projektów, sama budowa i wreszcie decyzja o wyposażeniu hali w systemy regałowe czy automatykę to proces pochłaniający znaczne zasoby.

Do składowania surowców, które są odporne na warunki atmosferyczne wystarczający będzie najtańszy w realizacji magazyn otwarty, bądź też ten w postaci namiotu czy wiaty. Przygotowanie konstrukcji nie wymaga tworzenia fundamentów czy specjalnych pozwoleń na budowę. Kwestie formalne są uproszczone, zatem czas na utworzenie tego typu magazynu jest relatywnie krótki. Aby rozwiać jakiekolwiek obawy związane ze stabilnością takich obiektów, panującą wilgocią czy chłodem należy podkreślić, iż istnieje szereg zabezpieczeń, które skutecznie niwelują tego typu problemy. Doskonałą izolację cieplną stanowi zadaszenie pompowane, zaś jako ochronę przed wilgocią stosuje się podsufitkę paroprzepuszczalną. Dodatkowym elementem, który wzmacnia całą konstrukcję jest stosowana od zewnętrznej strony blacha trapezowa.

W dobie coraz większej świadomości i dbałości o środowisko deweloperzy decydują się na tworzenie tak zwanych green building, czyli zielonych budowli. Magazyn posiadający certyfikat BREEAM ( stosowany od 1990 roku) lub LEED ( stosowany od 1998 roku) to pewność, iż już na poziomie planowania, uwzględniono między innymi takie aspekty jak: wykorzystanie ekologicznych surowców do budowy obiektu, zapewnienie czystości powietrza wewnątrz budynku, wydzielenie stref, w których stosowana będzie selektywna gospodarka odpadami czy wreszcie przygotowanie instalacji, w sposób gwarantujący oszczędność zarówno wody, jak i energii.

Składowanie produktów w magazynie – zasady

Projekt hali magazynowej to nie tylko pomiary posadzki i decyzja o doborze regałów do składowania określonego nośnika. Istotą w tej kwestii jest optymalizacja przepływu towaru. O tym, że bezpieczeństwo i dbałość o zachowanie jakości magazynowanego asortymentu to podstawa – wspominać nie trzeba. Warto natomiast zaznaczyć, że istnieje co najmniej kilka zasad składowania, które nie tylko ułatwiają pracę operatorom, ale też zwiększają ich wydajność.

Zasada metody ABC to działanie bazujące na obliczeniach rotacji zapasów gromadzonych w magazynie. Kategoria A to towar mocno rotujący, który umieszcza się w miejscu najbardziej dostępnym, kategoria B to produkty o niższej rotacji, składowane na dolnych półkach magazynowych, zaś ostatnia – kategoria C jest najrzadziej wydawanym asortymentem, może być zatem umieszczana na najwyższych kondygnacjach.

Równie często stosuje się metodę LIFO ( ostatnie weszło, pierwsze wyszło) i FIFO ( pierwsze weszło, pierwsze wyszło), czyli zasada oparta na uwzględnieniu terminów przyjęć i wydań określonego produktu.

Obie metody można z powodzeniem łączyć, należy przy tym pamiętać, iż dotyczą one jedynie sposobu przechowywania produktów. A co z zasadami, które gwarantować mają bezpieczeństwo i wydajność? Otóż większość norm określona jest w Kodeksie BHP, warto jednak je tu przypomnieć:

• niezbędny jest instruktaż stanowiskowy dla każdego operatora, który musi posiadać aktualne badania, uprawnienia i strój do pracy w magazynie,
• przestrzeganie określonych nośności w przypadku towarów składowanych na regałach oraz podczas przewożenia nośników,
• oznaczenie dróg i ciągów komunikacyjnych wewnątrz hali magazynowej, a także dbałość o ich przejezdność,
• regularne przeglądy stanu technicznego zarówno regałów, wózków widłowych jak i transporterów.

Powyższe aspekty to priorytet pracy w magazynie.

Wyposażenie techniczne magazynu

Omawiając kwestie bezpieczeństwa wspomniano wielokrotnie o systemach regałowych oraz wózkach, czyli technicznym wyposażeniu hali. Znając wymiar hali, rodzaj produktów i nośników, na których będą one składowane oraz tempo ich rotacji – zdecydowanie łatwiej przedstawić doradcy czy projektantowi optymalne rozwiązania.

Ze względu na najczęściej wykorzystywany nośnik, jakim jest paleta euro – regały paletowe to najpowszechniejszy typ wyposażenia technicznego hali magazynowej. O tym czy będą to regały rzędowe, satelitarne czy Drive- In decyduje zwykle wybrana metoda składowania: ABC, LIFO, FIFO. Oczywiście jeśli produkty składowane są luzem wybór regałów półkowych jest równie dobry.

Dobór odpowiedniego wózka to także składowa kilku parametrów. Ilość godzin, jakie przepracować będzie miało urządzenie, praca wewnątrz lub na zewnątrz magazynu, wysokość unoszenia, temperatura otoczenia czy szerokość korytarzy roboczych to tylko kilka z tych aspektów. Wózki spalinowe, elektryczne, urządzenia wysokiego składowania, paleciaki lub systemowe: wszystkie znajdują się w bogatej ofercie WDX S.A.

Wyposażenie techniczne magazynu to także automatyka intralogistyczna, czyli transportery, windy poziome i pionowe, obracarki czy magazynki palet, bez których większość firm produkcyjnych, posiadających duże magazyny nie wyobraża sobie funkcjonowania. Oczywiście zgodnie z tym, co pisaliśmy wyżej ulokowanie tego typu wyposażenia powiązane jest ściśle z podziałem na strefy wewnątrz hali magazynowej.