Wózki widłowe, czyli formalnie wózki jezdniowe podnośnikowe, to sprzęt niezbędny we współczesnym przemyśle. To właśnie dzięki nim możliwe jest szybkie, sprawne i bezpieczne transportowanie palet oraz innych ładunków. Aby jednak móc pracować jako operator wózka widłowego, potrzebne są odpowiednie uprawnienia. W tym wpisie wyjaśniamy wszystko na temat procesu uzyskiwania tego pozwolenia.
Chcąc podjąć pracę operatora przy transporcie i składowaniu towarów w magazynie, porcie czy centrum logistycznym należy posiadać uprawnienia na wózki widłowe. Konieczność posiadania potwierdzonych umiejętności prowadzenia popularnych „widlaków” wprowadzono stosunkowo niedawno. Związane to było między innymi z faktem, że wózki widłowe produkowane obecnie ta maszyny wysoce zaawansowane technicznie, które pozwalają operować bardzo ciężkim materiałami na dużych wysokościach. Osoba bez odpowiednich umiejętności zwiększałby ryzyko groźnych wypadków w fabryce czy magazynie!
Dlaczego trzeba i warto mieć uprawienia?
Zacznijmy od tego, że posiadane tych uprawnień zwiększa wartość pracownika na rynku pracy i pozwala znacznie podnieść kwalifikacje. Umożliwia znalezienie zatrudnienia w wielu gałęziach przemysłu, gdzie operatorzy wózków widłowych są niezbędnym personelem. Sama skala wykorzystania tych pojazdów dynamicznie rośnie, dzięki czemu osoby posiadające uprawnienia nie powinny narzekać na brak pracy. Ponadto, wykwalifikowany operator wózka widłowego może liczyć na wyższą pensję. Wymóg posiadania uprawnień ogranicza też liczbę operatorów do osób kompetentnych.
Jednocześnie trzeba mieć świadomość, co grozi w sytuacji, kiedy zasiądziemy za panelem operatorskim wózka bez odpowiednich uprawień. Jest to nie tylko ryzyko spowodowania wypadku, lecz także narażanie się na sankcje karne.
Jak długo są ważne?
Uprawnienia na wózki widłowe są terminowe, czyli wydawane na określony czas – obecnie jest to od 5 do 10 lat. Wcześniej takie dokumenty były wydawane bezterminowo, jednak zasady te zmieniła nowa ustawa o dozorze technicznym. Dobra wiadomość jest jednak taka, że uprawienia łatwo jest przedłużyć. Kiedy będzie zbliżał się termin ważności uprawień, wystarczy złożyć stosowne oświadczenie do UDT. Musi się tam znaleźć informacja poświadczająca, że dana osoba aktywnie korzystała z wózków jezdniowych podnośnikowych co najmniej 3 lata w ciągu ostatnich 5 lat. Nie trzeba zaś podchodzić ponownie do egzaminu, a przedłużenie uprawnień jest bezpłatne. Uzyskany certyfikat jest ważny na terenie całego kraju, a często honorują go także pracodawcy zagraniczni.
Jak uzyskać uprawnienia na wózki widłowe?
Aby uzyskać uprawnienia na wózki widłowe należy odbyć stosowny kurs dla operatorów oraz zdać egzamin. Kursy na operatorów wózków przeprowadzają firmy prywatne i musi on obejmować szkolenie zarówno z operowania samym wózkiem, jak i znajdującym się na nim ładunkiem. Instytucją odpowiedzialną za nadawania uprawnień na widłaki jest Urząd Dozoru Technicznego (UDT).
Co istotne, takie pozwolenia nie jest jednorodne i nie obejmuje jednocześnie wszystkich typów wózków. Istnieją trzy rodzaje nadawanych uprawień różniące się zakresem pojazdów, na których prowadzenie zezwalają. Dlatego rozważając, którą kategorię uprawień na wózki widłowe wybrać, musimy ustalić, na którym typie pojazdów chcemy lub będziemy najczęściej pracować:
- I WJO – to najszersza kategoria uprawień, która zezwala na prowadzenie każdego rodzaju wózka widłowego. Wliczając w to wózki wysokiego składowania oraz modele ze zmiennym wysięgnikiem, czyli tzw. ładowarki teleskopowe.
- II WJO – jest to zdecydowanie najczęściej wybierana przez kandydatów kategoria. Po otrzymaniu uprawień operator może prowadzić wszystkie wózki jezdniowe podnośnikowe z wyłączeniem wózków specjalizowanych. Obejmuje najpopularniejsze rodzaje wózków, takie jak na przykład czołowe wózki widłowe.
- III WJO – najwęższa kategoria, która uprawnia do operowania wózkami jezdniowymi takimi jak wózki widłowe prowadzone lub wózki ręcznie sterowe, czyli popularne wózki paletowe. Chodzi o maszyny, w których operator prowadzi wózek, a nie siedzi w kabinie.
Egzamin na wózki widłowe w UDT
Egzamin nadający uprawnienia na prowadzenie wózków przeprowadzany jest przez Urząd Dozoru Technicznego. Składa się w części teoretycznej i praktycznej. W części teoretycznej kandydat musi odpowiedzieć na 5 pytań, z czego poprawnie co najmniej na 3. Przykładowe pytania, które pojawiły się na egzaminach w ostatnich latach to:
- Kto może zostać operatorem (kierowcą) wózka jezdniowego?
- Co to jest stateczność wózka?
- Jakie są czynniki mające wpływ na stateczność wózka widłowego?
- Jaka jest dopuszczalna prędkość jazdy wózkiem widłowym w pomieszczeniach zamkniętych?
- Kto może obsługiwać wózki specjalizowane (w tym m.in. wózki unoszące)?
- Kto może wstrzymać eksploatację urządzeń transportu bliskiego?
- Co zawiera księga rewizyjna?
- Od kiedy wózki widłowe zostały objęte dozorem technicznym?
Po pozytywnym zaliczeniu obu części egzaminu oraz przedstawieniu opinii lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy operatora, UDT wydaje zaświadczenie nadające uprawnienia na wózki widłowe.