Mówi się, że logistyka jest kobietą i ma wiele obliczy. Najbardziej rozpoznawane odpowiada za dostarczenie produktu do klienta finalnego – jest to logistyka dystrybucji. Każdy z nas, chociaż raz, oczekiwał na dostawę paczki z zamówionym towarem, sprawdzając jej status na stronie www lub w aplikacji firmy kurierskiej. Niewielu zdaje sobie sprawę z drogi, którą pokonuje produkt zanim trafi w nasze ręce. Dziś skupimy się na logistyce zaopatrzenia oraz logistyce produkcji, które odpowiadają za proces przepływu surowców do fabryki oraz w samym zakładzie produkcyjnym.
W tym wpisie znajdziesz następujące informacje:
- Logistyka zaopatrzenia – definicja
- Zadania logistyki zaopatrzenia
- Organizacja logistyki zaopatrzenia
- Problemy w zarządzaniu logistyką zaopatrzenia
- Logistyka produkcji – definicja
- Zadania logistyki produkcji
- Planowanie logistyki produkcji
- 5 podstawowych problemów w zarządzaniu logistyką produkcji
- Podsumowanie
Logistyka zaopatrzenia – definicja
Logistyka zaopatrzenia jest to ta część łańcucha dostaw, która zajmuje pozyskiwaniem materiałów niezbędnych do wytworzenia produktów. Są to takie materiały jak: surowce i półfabrykaty, części zamienne, materiały eksploatacyjne i pomocnicze.
W skład logistyki zaopatrzenia wchodzą wszystkie procesy związane przetwarzaniem zapotrzebowania przedsiębiorstwa na materiały do produkcji. Zaopatrzenie obejmuje zakresem takie obszary operacyjne jak: uzyskiwanie i negocjowanie ofert od dostawców zewnętrznych, wybór surowców, tworzenie strategii zakupowej itp.
W celu obniżenia kosztów magazynowania, wiele firm zaczyna realizować działania produkcyjne, pozyskując materiały wyłącznie w niezbędnych ilościach i w ograniczonym czasie – według modelu just-in-time.
Zadania logistyki zaopatrzenia
Podstawowym zadaniem logistyki zaopatrzenia jest zapewnienie ciągłości dostaw gwarantujące pełną zdolność produkcyjną przedsiębiorstwa. Na pierwszy plan wysuwa się strategiczne planowanie uwzględniające wszystkie potrzeby – od ekonomicznych, poprzez jakościowe i ilościowe, do czasu i lokalizacji dostawy.
Inne zadania logistyki zaopatrzenia:
- zarządzanie przepływem surowców zgodnie planem produkcji,
- tworzenie strategii zakupów,
- wybór i pozyskiwanie dostawców,
- ustalanie warunków zakupów i negocjacje umów.
Organizacja logistyki zaopatrzenia
Dobrze zorganizowany proces zakupowy jest kluczem do efektywności finansowej każdej firmy – od konkurencyjnych cen za towary i usługi, poprzez szybki czas dostawy, po sprawdzonych i zweryfikowanych partnerów.
To, jak wygląda proces zakupowy jest zależne od wielkości i specyfiki działalności firmy. Nie istnieje jedna, uniwersalna metoda dla wszystkich. Zatem, jakie parametry wziąć pod uwagę aby proces ten działał właściwie i przynosił oczekiwane korzyści?
- Identyfikacja potrzeb. Należy przyjrzeć się, które towary i usługi są niezbędne do prawidłowego działania firmy. Dzięki temu przedsiębiorca ma kontrolę nad wydatkami i wgląd w obszary, w których może dokonać oszczędności. Na tym etapie firma określa swój budżet okresowy.
- Wybór dostawców. Przed złożeniem zamówienia lub nawiązaniu dłuższej współpracy z dostawcami, należy sporządzić listę dostawców, którzy spełniają najwięcej wymaganych przez firmę warunków, porównać wszystkie oferowane przez nich opcje i wybrać spośród nich tych, którzy najbardziej odpowiadają potrzebom przedsiębiorstwa.
- Po wybraniu dostawców należy wynegocjować z nimi najkorzystniejsze warunki współpracy i nie chodzi tu wyłącznie o ceny, ale także warunki i terminy dostaw, płatności, obsługę czy serwis.
- Zamawianie. Zamówienie to istotny dokument, który specyfikuje zamawiany towar lub usługę, jego ilość, cenę i inne parametry związane z produktem, jego opakowaniem czy dostawą.
- Dostawa i kontrola zamówienia. Po otrzymaniu zamówionych produktów należy sprawdzić jego zgodność z zamówieniem. W przypadku wykrycia braków lub niezgodności należy niezwłocznie skontaktować się z dostawcą w celu wyjaśnienia i uniknięcia przestojów.
- Płatność i kontrola budżetu.
Problemy w zarządzaniu logistyką zaopatrzenia
Nawet w prawidłowo skonstruowanym łańcuchu dostaw, każde z jego ogniw podlega rozmaitym ryzkom. Najczęstsze i najlepiej rozpoznawalne rodzaje ryzyka w logistyce zaopatrzenia to:
- ryzyko rynkowe
- potencjalne oszustwa
- rosnące koszty
- nieodpowiednia jakość
- ryzyko dostawy
Dodatkowo, należy wziąć pod uwagę takie zdarzenia jak:
- zakupy dokonywane poza zdefiniowanym procesem zaopatrzenia – niekontrolowane wydatki mogą znacząco przyczynić się do utraty kontroli nad budżetem i skutkować utratą przychodów,
- niedokładne dane – dokonywanie zakupów na podstawie niedokładnych informacji może prowadzić do niedoborów lub nadmiaru zapasów oraz innych problemów związanych z zaopatrzeniem, które w efekcie mogą mieć bezpośredni wpływ na gorsze wyniki finansowe organizacji,
- brak odpowiedniej technologii – nieodzowne staje się wdrożenie cyfrowych rozwiązań zakupowych.
Logistyka produkcji – definicja
Logistyka produkcji jest to szereg operacji skupiających się na przepływie zakupionych surowców, części i materiałów wewnątrz fabryki, a także zarządzaniu gotowymi produktami, pakowaniu i transporcie do magazynu.
Terminem tym określa się także planowanie, zarządzanie i kontrolę procesów magazynowania, obsługi i transportu zakupionych surowców, części oraz materiałów potrzebnych do produkcji w firmie. Jako ogniwo w łańcuchu dostaw, logistyka produkcji znajduje się pomiędzy logistyką zakupów a logistyką dystrybucji.
Zadania logistyki produkcji
Oprócz samego planowania produkcji, ważnym obszarem logistyki produkcji jest magazynowanie surowców, częściowo wykończonych i gotowych wyrobów potrzebnych na linii produkcyjnej, a także zapewnienie maszyn i urządzeń, siły roboczej oraz utylizacja odpadów.
Proces produkcyjny wymaga precyzji, począwszy od zoptymalizowanego planowania dostaw uwzględniającego ich wielkość czy czas, aż po elastyczną obsługę wąskich gardeł i związany z tym dostęp do potrzebnych towarów.
Integracja produkcji i logistyki staje się obecnie coraz bardziej powszechna w wielu przedsiębiorstwach. Rola i zadania logistyki produkcji w przedsiębiorstwie uzależnione są od wielu czynników, a rozwój koncepcji łańcucha dostaw spowodował szersze spojrzenie na nią.
Sprawdź regały przepływowe do magazynów przy-produkcyjnych.
Planowanie logistyki produkcji
Kluczowe zadanie logistyki produkcji to zapewnienie właściwych materiałów we właściwej lokalizacji we właściwym czasie. Podstawą sprawnej produkcji jest szczegółowe planowanie logistyczne obejmujące wszystkie etapy procesu tworzenia produktu. Aby ten proces działał sprawnie i skutecznie, należy:
- zaplanować i uruchomić proces logistyczny od dostawcy surowców do fabryki,
- zaplanować logistykę materiałów eksploatacyjnych, urządzeń, systemów i siły roboczej,
- zaplanować transport dostaw komponentów dla produkcji,
- zaplanować system wydawania produktu do magazynu lub centrum logistycznego.
Po zaplanowaniu wszystkich procesów następuje faza testów, podczas której zbieramy wszelkie niezbędne dane i analizujemy je pod kątem wydajności naszego systemu. Po tym czasie, następuje faza walidacji procesu i wdrożenie, jeśli spełnił on wszelkie zakładane funkcje.
5 podstawowych problemów w zarządzaniu logistyką produkcji
Logistyka produkcji to złożony system, który angażuje wiele zasobów – maszyny, wózki widłowe, pracownicy różnych działów. Koordynacja procesu wymaga szczegółowego planowania. System produkcji musi dostosować się do konkurencyjnego środowiska o globalnej skali, o zmiennym popycie i zwiększającej się różnorodności produktów.
Główne czynniki ryzyka dla logistyki produkcji:
- zaburzenia lub przerwanie łańcucha dostaw surowców, części i materiałów do produkcji
- awarie sprzętu i maszyn produkcyjnych
- awarie systemów informatycznych spowodowane np. cyberatakami
- zmieniająca się dostępność siły roboczej
- wycofanie wadliwych produktów wprowadzonych na rynek
Logistyka zaopatrzenia, a logistyka produkcji – podsumowanie
Powyżej porównaliśmy dwa typy logistyki w przedsiębiorstwie produkcyjnym logistykę zaopatrzenia oraz logistykę produkcji.
Logistyka zaopatrzenia jest pierwszym etapem typowego logistycznego łańcucha dostaw. Jeżeli logistyka zaopatrzenia nie istnieje, nie mogą istnieć kolejne części łańcucha. Obejmuje ona zarządzanie i koordynację procesów zakupowych.
Logistyka produkcji zarządza etapami łączenia rozproszonych dostaw w produkt. Obejmuje koordynację działań wymaganą w procesie wytwarzania, montażu lub budowy.
Dziś, do utrzymania prawidłowego funkcjonowania łańcucha dostaw w obrębie logistyki zaopatrzenia i logistyki produkcji wymagane są: dobra współpraca między tymi obszarami, dokładne planowanie popytu, globalizacja dostawców zwiększająca konkurencyjność przedsiębiorstwa, skrócone cykle projektowania i produkcji towarów, nowoczesne narzędzia do zarządzania zamówieniami i procesami produkcyjnymi.